Prevent Agri lijst de belangrijkste aandachtspunten voor de tewerkstelling van seizoensarbeiders op:
De term werkkledij en persoonlijke beschermingsmiddelen worden vaak onterecht door elkaar gebruikt. Hoewel ze elkaar zeker aanvullen, is hun doel én functie toch anders: werkkledij is in de eerste plaats bedoeld om de drager te beschermen tegen vuil en stof tijdens het uitvoeren van diens werk. Het kan ook worden gebruikt om een beroep te karakteriseren of bedrijven gebruiken soms een uniform (al dan niet met bedrijfslogo) om zich te identificeren.
Een persoonlijk beschermingsmiddel of PBM daarentegen biedt bescherming tegen een specifieke risico voor de veiligheid en/of gezondheid van de werknemer. PBM’s zijn onder andere helmen, veiligheidsschoenen, veiligheidsbrillen, veiligheidsschoenen, mondmaskers of ademhalingsbescherming, gehoorbescherming, handschoenen, enz.
Bij de keuze van beschermende kledij houdt men best rekening met het vermogen om te beschermen tegen de potentiële risico's, maar ook comfort, functionaliteit (verstelmogelijkheden, zakken, sluitingen, enz.) en esthetiek zijn belangrijke eigenschappen.
Beschermende kledij moet voldoen aan de EN 340-norm om te worden geclassificeerd als dusdanig. Naast EN340 zijn er nog andere normen die elk een specifieke beschermende eigenschap hebben zoals hittebestendigheid of mechanische weerstand.
De juiste PBM's voor de te beschermen lichaamsdelen:
Veiligheidsschoenen: In de groene sectoren is het dragen van veiligheidsschoenen of -laarzen essentieel, omwille van het werken met zwaar rollend materieel, dieren… in vaak gladde omstandigheden. Meestal worden veiligheidsschoenen van het type S3 gebruikt. Ze zijn voorzien van een antislipzool, een antiperforatie middenzool en een beschermend omhulsel (van metaal of composiet) aan de voorzijde van de voet.
Bij thermisch onkruid bestrijden is het raadzaam om, naast de S3-markering, schoenen te dragen die bestand zijn tegen hitte (markering: HRO).
Gehoorbescherming: vanaf 85 dB(A) worden de oren geleidelijk aan beschadigd. Zonder gehoorbescherming kan het geluid van een draaiende motor reeds in een paar seconden permanente gehoorschade veroorzaken. Het reduceren van lawaai vermindert tevens het vermoeidheidsgevoel.
Volgens de wetgeving moet gehoorbescherming beschikbaar zijn voor werknemers vanaf 80 dB(A) en is het dragen ervan verplicht vanaf 85 dB(A). Gehoorbescherming kan opgedeeld worden in 3 klassen, afhankelijk van de geluidsdemping:
o Klasse 1: 27 tot 30dB(A)
o Klasse 2: 30dB(A)
o Klasse 3: 33dB(A)
Om redenen van comfort en onderhoudsgemak opteert men in de groene sectoren vaak voor oorkappen , maar eveneens oordopjes en otoplastieken kunnen aangewezen zijn.
Onderstaande tabel toont de gemiddelde maximale blootstellingsduur zonder gehoorbescherming (deze cijfers variëren naargelang het model en de staat van onderhoud van de gemanipuleerde machine). Bij een langere blootstelling zal er permanente gehoorschade optreden.
Voorbeeld |
Geluidsniveau dB(A) |
Maximale blootstelling zonder gehoorbescherming |
Zitmaaier |
100 |
15 minuten |
Heggenschaar |
106 |
3 minuten en 45 seconden |
Bosmaaier |
113 |
56 seconden |
Houthakselaar |
116 |
28 seconden |
Kettingzaag |
118 |
7 seconden |
![]() |
Het geluidsniveau staat eveneens vermeld op de machine zelf. |
Vizier: om te werken met machines waarbij een risico bestaat op wegvliegende deeltjes zoals bij de bosmaaier. Gezichtsbescherming is essentieel om de projectie van deze deeltjes in het gezicht te beperken en bijgevolg de ogen te beschermen. Een vizier wordt meestal in combinatie met een helm en gehoorbescherming gebruikt. Het vizier wordt dan rechtstreeks aan de hoofdband van de gehoorbescherming bevestigd.
Veiligheidsbril: er zijn verschillende soorten brillen:
Ademhalingsmaskers: bestaan in verschillende types:
Bij alle maskers is een goede afdichting tussen het gezicht van de gebruiker en het masker belangrijk voor de goede werking. Bij een slechte pasvorm, kan er langs de openingen ongefilterde lucht binnenstromen, de zogenaamde leklucht. Voor personen met een baard kunnen luchtkappen een oplossing bieden.
De maskers komen in verschillende vormen:
Wegwerp halfgelaatsmasker |
Halfgelaatsmasker met herbruikbare filters |
![]() |
![]() |
Filters gemarkeerd met de letter "P" en een witte kleurcode bieden bescherming tegen stof.
o P1: bescherming tegen irriterend stof (80% van de deeltjes)
o P2: bescherming tegen schadelijk stof (94% van de deeltjes)
o P3: bescherming tegen giftig stof (99,9% van de deeltjes)
Maskers met patronen bieden verschillende soorten bescherming dankzij een combinatie van filters met gekleurde banden naargelang het gas dat zij filteren, dit heet een combinatiefilter. De indicatieband kan bruin zijn voor organische ontsmettingsmiddelen (bv. op basis van formaldehyde en glutamaat), gewasbeschermingsmiddelen en oplosmiddelen. De groene band geeft een doeltreffend masker tegen ammoniak aan.
Afhankelijk van de klasse, is het filtermateriaal in staat, meer of minder schadelijke gassen vast te houden, zodat de drager deze niet kan inademen:
o Klasse 1: lage capaciteit
o Klasse 2: gemiddelde capaciteit
o Klasse 3: hoge capaciteit
Manchetten: zij beperken snijwonden aan de onderarmen dankzij de geïntegreerde snijbescherming. De manchetten moeten worden gedragen bij het gebruik van de kettingzaag.
Handschoenen: afhankelijk van het materiaal van de handschoenen bieden deze bescherming tegen verschillende invloeden:
![]() |
Handschoenen met norm EN 374 bieden voldoende bescherming voor het hanteren van gewasbeschermingsmiddelen. |
Er zijn ook handschoenen die bestand zijn tegen koude, hitte, elektriciteit, enz.
Beenbescherming tijdens het kettingzagen: wanneer u een kettingzaag gebruikt, is het van essentieel belang om een broek te dragen die bestand is tegen impact van de kettingzaag. De meeste verwondingen door kettingzagen zijn verwondingen aan de benen (+/- 42% van alle ongevallen).
![]() |
Het pictogram met norm EN 381 geeft aan dat de broek bescherming biedt tegen verwondingen door kettingzagen. |
Er bestaan 3 types bescherming (A, B, C): vooraan, vooraan + aan de binnenzijde en volledig (zie onderstaande illustratie).
De norm EN381 bestaat uit 4 klassen en is opgesplitst aan de hand van de snelheid van de ketting:
o Klasse 0: 16 m/s
o Klasse 1: 20 m/s
o Klasse 2: 24 m/s
o Klasse 3: 28 m/s
Het is belangrijk dat de keuze van de broek in overeenstemming is met het vermogen van de gebruikte kettingzaag.
Beenbescherming tijdens het gebruik van machines die mogelijks voorwerpen projecteren (bosmaaiers, heggenscharen, roterende borstels, enz.): deze bieden bescherming tegen beknelling, snijwonden alsook tegen de impact van wegslingerende voorwerpen tegen de benen. Ook tijdens het werken met de bosmaaier is het aangeraden om werkkledij met lange mouwen en lange broek te dragen.
Bescherming tijdens werkzaamheden langs de weg: tijdens dergelijke werkzaamheden is het van essentieel belang om zichtbaar te zijn voor naderende weggebruikers. De broek heeft twee 50 mm brede reflecterende stroken. Hoge zichtbaarheidskledij wordt aangeduid met de norm EN ISO 20471 en wordt opgedeeld in 2 klassen:
![]() |
![]() |
Klasse 1 |
Klasse 2 |
De overall: tijdens de manipulatie van fytoproducten moet het hele lichaam bedekt zijn om contact tussen de huid en de spuitnevel te vermijden. Type 5-6 wegwerpoveralls (foto 1) zijn comfortabel om te dragen bij milde temperaturen. Zij zijn echter gevoelig voor scheuren en de waterdichtheid is beperkt.
Voor gebruik op plaatsen waar de toediener intensief aan gewasbeschermingsmiddelen wordt blootgesteld, zijn waterdichte, wasbare en herbruikbare overalls, identiek aan weerbestendige pakken, een betere oplossing (foto 2).
![]() |
![]() |
Foto 1: Type 5-6 wegwerpoverall |
Foto 2: Waterdichte & herbruikbare overall |
Enkele adviezen voor het onderhoud van persoonlijke beschermingsmiddelen:
Evenals arbeidsmiddelen moeten persoonlijke beschermingsmiddelen worden onderhouden (reinigen, uit de zon bewaren, enz.) om de beschermende functies ervan zoveel mogelijk te behouden. Hou je daarom steeds nauwgezet aan de onderhouds- en reinigingsinstructies van de fabrikant.
Helmen, schoenen, filters... hebben allen een beperkte houdbaarheidsdatum (vermeld op het product). Na deze datum kan de goede werking van het PBM niet meer gegarandeerd worden.
Eerste hulp bij hitte:
☀️Begin vroeg op de dag als het nog koel is en eindig wat eerder met werken.
☀️Werk tussen 12.00 en 15.00 uur zoveel mogelijk in de schaduw en doe in die tijd het binnenwerk van de dag.
☀️Hou regelmatig korte pauzes in de schaduw.
☀️Drink voldoende water (wacht niet tot je dorst krijgt). Neem een fles water mee naar de werkplek.
❌Drink geen alcohol en koffie. Deze werken vochtafdrijvend.
☀️Draag lichte, ademende kledij met lange mouwen.
☀️Draag een pet of een hoed met brede rand.
☀️Smeer onbedekte huid in met zonnebrandcrème en herhaal dit iedere 2 uur.
Zonnebrandcrème wordt gezien als een persoonlijk beschermingsmiddel en dient daarom verplicht en persoonlijk voor elke werknemer beschikbaar te zijn.
Bekijk ook de nieuwsbrief 'Werken bij warm weer... enkele tips'
❗De EIKENPROCESSIERUPS ontwikkelt rond deze periode irriterende BRANDHAREN. Deze zorgen bij huidcontact voor een pijnlijke rode uitslag met hevige jeuk. Vermijd dus de ruime omgeving rond de nesten, te herkennen aan de spinsels op de stam van eikenbomen.
Toch in contact gekomen met de brandharen van de eikenprocessierups?
Bekijk deze nuttige tips en voorkom een verdere verspreiding van de brandharen. Wie meermaals in contact komt met de eikenprocessierups, zal steeds hevigere klachten krijgen. Werk dus niet in de ruime omgeving van de nesten van de rups. of draag beschermingsmiddelen zoals laarzen, rubber handschoenen, een overall, stofmasker en veiligheidsbril indien dit niet mogelijk is.
Meer weten? Lees de nieuwsbrief: Eikenprocessierups - opgepast voor de brandharen.
✅Vervoer gasflessen rechtop en zet ze stevig vast
✅Draai de gaskraan dicht, verwijder de drukregelaar, de gasslang en alle apparatuur dat erop is aangesloten ✅Controleer de gasfles voor vertrek op beschadigingen
✅Vervang de gasslang om de 5 jaar
✅Ventileer voldoende
✅Gebruik een voertuig speciaal ontworpen voor het vervoeren van gassen of een open laadbak met een gasdichte afsluiting tussen de lading en de chauffeur
❌ Zorg ervoor dat de gasfles NOOIT kan omvallen
❌Rook niet in de buurt van een gasfles
❌Vermijd direct zonlicht of andere warmtebronnen
GBO Noorderkempen is een samenwerking met Arendonk, Baarle-Nassau, Hoogstraten, Merksplas, Ravels en Rijkevorsel. Lokale besturen die het welzijn van land- en tuinbouwers én hun werknemers, seizoenarbeiders in het bijzonder, willen verbeteren.
Hoe te beginnen?
Op jouw vraag voert Prevent Agri gratis een veiligheidsaudit uit op jouw bedrijf. Een helder verslag met eenvoudige adviezen om veiligheid, gezondheid en welzijn op je bedrijf te verhogen is wat volgt. Voldoet je land- of tuinbouwbedrijf aan de belangrijkste voorwaarden? Dan ontvang je een kwaliteitslabel van "aandacht voor de werkkracht". Dit toont aan dat je als bedrijf alles in het werk stelt om voor een veilige en aangename werkplaats te zorgen en te behouden. Indien er nog zaken zijn die kunnen verbeteren, dan krijg je de tijd om deze aan te pakken en bezoekt Prevent Agri je een tweede keer. Je kan dan alsnog het kwaliteitslabel ontvangen.
Interesse? Aarzel dan niet om je bedrijf in te schrijven.
Inschrijven kan ook door de QR-code te scannen.
De uiterste inschrijvingsdatum is 10 juni 2022, we nemen nadien zo snel mogelijk contact met je op.
Via OiRA Sierteelt kunnen werkgevers en hun medewerkers samen de risico’s voor veiligheid en gezondheid in hun bedrijf in kaart brengen, en een actieplan maken.
Een tool voor en door de sector en volledig aangepast aan diens uitdagingen. Zoals rugletsels, een slechte doorbloeding van de onderste ledematen, vergiftiging door fytoproducten, het gevaar op verplettering door een machine of schadelijke zonnebrand.
Bekijk de infofiche en start vandaag nog met je eigen risicoanalyse.
Preventieve aandacht voor veiligheid en gezondheid is essentieel in een duurzaam bedrijfsproces. Inzetten op risicoanalyse en -beperking en een goed, up-to-date plan van aanpak hebben is wettelijk verplicht. Daarnaast zijn er tal van belangrijke voordelen voor de onderneming:
Opgelet bij het gebruik van BLAASPISTOLEN voor het reinigen van machines, werkposten en bedrijfskledij‼️ Het gebruik van perslucht kan niet alleen gehoorbeschadigingen en oogletsels veroorzaken, maar kan ook leiden tot een ernstig inwendig letsel als de lucht de huid binnendringt en in het weefsel terecht komt. Gebruik dus zeker geen perslucht om lichaamsdelen te reinigen❗Verder wordt het stof niet opgezogen, maar komt dit opnieuw in de omgeving terecht. Een beter alternatief is het gebruik van een STOFZUIGER.
Toch werken met perslucht? Enkele voorzorgsmaatregelen:
✅Reduceer de luchtdruk van het blaaspistool tot maximaal 2,4 bar. Dit kan door een reduceerventiel in de leiding aan te brengen of door een speciaal pistool aan te schaffen dat de luchtdruk reduceert.
✅Voorzie persoonlijke beschermingsmiddelen zoals gehoorbescherming en een veiligheidsbril (en eventueel een stofmasker).
✅Wijs de werknemers op de gevaren rond het werken met perslucht en reinig zeker geen lichaamsdelen met perslucht.
Werken in de natuur, tussen de koeien en elke dag bijleren. Een job met veel vrijheid en verantwoordelijkheid. Klinkt dit als een job op jouw lijf geschreven? Heel wat melkveehouders hebben nood aan extra helpende handen, bekijk dus snel alle vacatures.
Het Frans-Belgische Interreg-project Cowforme maakte een promofilmpje met getuigenissen van enthousiaste arbeidskrachten om de werkgelegenheid in de melkveehouderij stimuleren.
Bekijk het promofilmpje 'Werken op een melkveebedrijf, iets voor jou?'