De term werkkledij en persoonlijke beschermingsmiddelen worden vaak onterecht door elkaar gebruikt. Hoewel ze elkaar zeker aanvullen, is hun doel én functie toch anders: werkkledij is in de eerste plaats bedoeld om de drager te beschermen tegen vuil en stof tijdens het uitvoeren van diens werk. Het kan ook worden gebruikt om een beroep te karakteriseren of bedrijven gebruiken soms een uniform (al dan niet met bedrijfslogo) om zich te identificeren.
Een persoonlijk beschermingsmiddel of PBM daarentegen biedt bescherming tegen een specifieke risico voor de veiligheid en/of gezondheid van de werknemer. PBM’s zijn onder andere helmen, veiligheidsbrillen, veiligheidsschoenen, mondmaskers of ademhalingsbescherming, gehoorbescherming, handschoenen, enz.
Bij de keuze van beschermende kledij houdt men best rekening met het vermogen om te beschermen tegen de potentiële risico's, maar ook comfort, functionaliteit (verstelmogelijkheden, zakken, sluitingen, enz.) en esthetiek zijn belangrijke eigenschappen.
Beschermende kledij moet voldoen aan de EN 340-norm om te worden geclassificeerd als dusdanig. Naast EN340 zijn er nog andere normen die elk een specifieke beschermende eigenschap hebben zoals hittebestendigheid of mechanische weerstand.
De juiste PBM's voor de te beschermen lichaamsdelen:
Veiligheidsschoenen: In de groene sectoren is het dragen van veiligheidsschoenen of -laarzen essentieel, omwille van het werken met zwaar rollend materieel, dieren… in vaak gladde omstandigheden. Meestal worden veiligheidsschoenen van het type S3 gebruikt. Ze zijn voorzien van een antislipzool, een antiperforatie middenzool en een beschermend omhulsel (van metaal of composiet) aan de voorzijde van de voet.
Bij thermisch onkruid bestrijden is het raadzaam om, naast de S3-markering, schoenen te dragen die bestand zijn tegen hitte (markering: HRO).
Gehoorbescherming: vanaf 85 dB(A) worden de oren geleidelijk aan beschadigd. Zonder gehoorbescherming kan het geluid van een draaiende motor reeds in een paar seconden permanente gehoorschade veroorzaken. Het reduceren van lawaai vermindert tevens het vermoeidheidsgevoel.
Volgens de wetgeving moet gehoorbescherming beschikbaar zijn voor werknemers vanaf 80 dB(A) en is het dragen ervan verplicht vanaf 85 dB(A). Gehoorbescherming kan opgedeeld worden in 3 klassen, afhankelijk van de geluidsdemping:
o Klasse 1: 27 tot 30dB(A)
o Klasse 2: 30dB(A)
o Klasse 3: 33dB(A)
Om redenen van comfort en onderhoudsgemak opteert men in de groene sectoren vaak voor oorkappen , maar eveneens oordopjes en otoplastieken kunnen aangewezen zijn.
Onderstaande tabel toont de gemiddelde maximale blootstellingsduur zonder gehoorbescherming (deze cijfers variëren naargelang het model en de staat van onderhoud van de gemanipuleerde machine). Bij een langere blootstelling zal er permanente gehoorschade optreden.
|
Voorbeeld |
Geluidsniveau dB(A) |
Maximale blootstelling zonder gehoorbescherming |
|
Zitmaaier |
100 |
15 minuten |
|
Heggenschaar |
106 |
3 minuten en 45 seconden |
|
Bosmaaier |
113 |
56 seconden |
|
Houthakselaar |
116 |
28 seconden |
|
Kettingzaag |
118 |
7 seconden |
 |
|
Het geluidsniveau staat eveneens vermeld op de machine zelf. |
Vizier: om te werken met machines waarbij een risico bestaat op wegvliegende deeltjes zoals bij de bosmaaier. Gezichtsbescherming is essentieel om de projectie van deze deeltjes in het gezicht te beperken en bijgevolg de ogen te beschermen. Een vizier wordt meestal in combinatie met een helm en gehoorbescherming gebruikt. Het vizier wordt dan rechtstreeks aan de hoofdband van de gehoorbescherming bevestigd.
Veiligheidsbril: er zijn verschillende soorten brillen:
Ademhalingsmaskers: bestaan in verschillende types:
Bij alle maskers is een goede afdichting tussen het gezicht van de gebruiker en het masker belangrijk voor de goede werking. Bij een slechte pasvorm, kan er langs de openingen ongefilterde lucht binnenstromen, de zogenaamde leklucht. Voor personen met een baard kunnen luchtkappen een oplossing bieden.
De maskers komen in verschillende vormen:
|
Wegwerp halfgelaatsmasker |
Halfgelaatsmasker met herbruikbare filters |
 |
 |
Filters gemarkeerd met de letter "P" en een witte kleurcode bieden bescherming tegen stof.
o P1: bescherming tegen irriterend stof (80% van de deeltjes)
o P2: bescherming tegen schadelijk stof (94% van de deeltjes)
o P3: bescherming tegen giftig stof (99,9% van de deeltjes)
Maskers met patronen bieden verschillende soorten bescherming dankzij een combinatie van filters met gekleurde banden naargelang het gas dat zij filteren, dit heet een combinatiefilter. De indicatieband kan bruin zijn voor organische ontsmettingsmiddelen (bv. op basis van formaldehyde en glutamaat), gewasbeschermingsmiddelen en oplosmiddelen. De groene band geeft een doeltreffend masker tegen ammoniak aan.
Afhankelijk van de klasse, is het filtermateriaal in staat, meer of minder schadelijke gassen vast te houden, zodat de drager deze niet kan inademen:
o Klasse 1: lage capaciteit
o Klasse 2: gemiddelde capaciteit
o Klasse 3: hoge capaciteit
Manchetten: zij beperken snijwonden aan de onderarmen dankzij de geïntegreerde snijbescherming. De manchetten moeten worden gedragen bij het gebruik van de kettingzaag.
Handschoenen: afhankelijk van het materiaal van de handschoenen bieden deze bescherming tegen verschillende invloeden:
 |
|
Handschoenen met norm EN 374 bieden voldoende bescherming voor het hanteren van gewasbeschermingsmiddelen. |
Er zijn ook handschoenen die bestand zijn tegen koude, hitte, elektriciteit, enz.
Beenbescherming tijdens het kettingzagen: wanneer u een kettingzaag gebruikt, is het van essentieel belang om een broek te dragen die bestand is tegen impact van de kettingzaag. De meeste verwondingen door kettingzagen zijn verwondingen aan de benen (+/- 42% van alle ongevallen).
 |
|
Het pictogram met norm EN 381 geeft aan dat de broek bescherming biedt tegen verwondingen door kettingzagen. |
Er bestaan 3 types bescherming (A, B, C): vooraan, vooraan + aan de binnenzijde en volledig (zie onderstaande illustratie).
De norm EN381 bestaat uit 4 klassen en is opgesplitst aan de hand van de snelheid van de ketting:
o Klasse 0: 16 m/s
o Klasse 1: 20 m/s
o Klasse 2: 24 m/s
o Klasse 3: 28 m/s
Het is belangrijk dat de keuze van de broek in overeenstemming is met het vermogen van de gebruikte kettingzaag.
Beenbescherming tijdens het gebruik van machines die mogelijks voorwerpen projecteren (bosmaaiers, heggenscharen, roterende borstels, enz.): deze bieden bescherming tegen beknelling, snijwonden alsook tegen de impact van wegslingerende voorwerpen tegen de benen. Ook tijdens het werken met de bosmaaier is het aangeraden om werkkledij met lange mouwen en lange broek te dragen.
Bescherming tijdens werkzaamheden langs de weg: tijdens dergelijke werkzaamheden is het van essentieel belang om zichtbaar te zijn voor naderende weggebruikers. De broek heeft twee 50 mm brede reflecterende stroken. Hoge zichtbaarheidskledij wordt aangeduid met de norm EN ISO 20471 en wordt opgedeeld in 2 klassen:
 |
 |
|
Klasse 1 |
Klasse 2 |
De overall: tijdens de manipulatie van fytoproducten moet het hele lichaam bedekt zijn om contact tussen de huid en de spuitnevel te vermijden. Type 5-6 wegwerpoveralls (foto 1) zijn comfortabel om te dragen bij milde temperaturen. Zij zijn echter gevoelig voor scheuren en de waterdichtheid is beperkt.
Voor gebruik op plaatsen waar de toediener intensief aan gewasbeschermingsmiddelen wordt blootgesteld, zijn waterdichte, wasbare en herbruikbare overalls, identiek aan weerbestendige pakken, een betere oplossing (foto 2).
 |
 |
|
Foto 1: Type 5-6 wegwerpoverall |
Foto 2: Waterdichte & herbruikbare overall |
Enkele adviezen voor het onderhoud van persoonlijke beschermingsmiddelen:
Evenals arbeidsmiddelen moeten persoonlijke beschermingsmiddelen worden onderhouden (reinigen, uit de zon bewaren, enz.) om de beschermende functies ervan zoveel mogelijk te behouden. Hou je daarom steeds nauwgezet aan de onderhouds- en reinigingsinstructies van de fabrikant.
Helmen, schoenen, filters... hebben allen een beperkte houdbaarheidsdatum (vermeld op het product). Na deze datum kan de goede werking van het PBM niet meer gegarandeerd worden.
Klimaatverandering is een reëel fenomeen dat de werkomgeving en de veiligheid van werknemers in gevaar kan brengen. Door stijgende temperaturen ontstaat het risico van hittestress en werknemers in allerlei sectoren kunnen daarmee te maken krijgen.
Het European Agency for Safety and Health at Work (EU-OSHA) heeft een gids over hitte op het werk gepubliceerd. Deze gids bevat praktisch advies over het beheersen van de risico’s die gepaard gaan met werken in de hitte. Bedoeld voor zowel werkgevers als werknemers en omvat organisatorische en technische maatregelen om hittegerelateerde risico’s te beperken en te beheersen.
De gids voorziet ook in de training van werknemers. Er staan adviezen in over de maatregelen die moeten worden genomen als een werknemer wordt bevangen door de hitte.
Raadpleeg de gids en bekijk het filmpje too hot to work:
Het gevaar van mestgassen wordt onderschat, ook door ervaren mensen. Jaarlijks vallen hierdoor nog slachtoffers. Slechts 1 ademteug kan al voldoende zijn om bedwelmd te raken of zelfs de dood te veroorzaken.
Bekijk de pakkende getuigenis op een Iers melkveebedrijf waar het bijna misliep:
Hoe handelen bij een ongeval met mestgassen?
❌ Ga nooit de mestopslag in: ga een persoon in nood nooit zelf achterna.
Enkel personen die voorzien zijn van onafhankelijke ademvoorziening (perslucht) mogen de ruimte betreden!
✅ Verwittig de hulpdiensten (bel 112).
✅ Schakel bij het mixen de mixer onmiddellijk uit.
✅ Ventileer maximaal en open alle mogelijke openingen.
✅ Zorg indien mogelijk voor de toevoer van zoveel mogelijk verse lucht via een overdrukventilator of compressor.
Bekijk alle voorzorgsmaatregelen om zo veilig mogelijk mest te mixen
De Aziatische hoornaar is een te bestrijden exoot. Spot je ergens een nest, dan meld je dit best via: https://vespawatch.be/
Hoe herken je een nest van deze exoot?
In het voorjaar (april - juni) wordt een primair (kleiner) nest gemaakt. Dit bevindt zich meestal in bijgebouwen op ongeveer twee meter hoogte. Het kan zich echter ook lager in struiken en hagen bevinden.
Vanaf juli verhuist de kolonie naar een secundair nest, dat uitgroeit tot het effectieve nest. In de meeste gevallen wordt het zomernest zeer hoog gemaakt in boomtoppen of hoge constructies. Deze nesten zijn moeilijker te vinden aangezien ze pas zichtbaar worden als de bladeren van de bomen vallen. Andere plaatsen waar zomernesten kunnen gemaakt worden zijn hagen, schuren, loodsen, onder een dakoverloop of tegen een gevel. Soms verhuizen de hoornaars echter niet en bouwt de kolonie het voorjaarsnest uit tot een zomernest.
Wat moet je doen als je een nest van de Aziatische hoornaar spot?
1️⃣ Blijf uit de buurt van het nest en probeer zeker niet om het nest zelf te verwijderen. Dit is namelijk specialistenwerk, waarbij extra veiligheidsmaatregelen moeten worden genomen.
2️⃣ Meld het nest bij Vespa-watch. Zij bekijken je melding en bepalen of het al dan niet om een Aziatische hoornaar gaat (dit kan enkele dagen duren).
3️⃣ Indien het effectief om de exoot gaat, ontvang je een overzicht van professionele verdelgers gespecialiseerd in de soort. Je kan deze naar keuze contacteren.
4️⃣ Contacteer de brandweer bij acuut gevaar, bijvoorbeeld wanneer het nest zich nabij een woning of andere risicovolle plaats bevindt.
5️⃣ Toch gestoken? Bekijk dan hier hoe je moet reageren
Ter info: de bestrijding van nesten van de Aziatische hoornaar wordt momenteel nog niet vergoed door de overheid, maar een gecoördineerde bestrijding is in voorbereiding.
Wie in de groene sector werkt, komt vooral tijdens warmere perioden onvermijdelijk in contact met stekende insecten.
In de eerste plaats is het belangrijk om een steek te voorkomen, door bijvoorbeeld eten en drinken goed af te sluiten en niet te slaan naar insecten of een nest te verstoren.
Merk je dat het slachtoffer allergisch reageert, zijn er meerdere steken of is de steek in de mond of keel? Verwittig dan onmiddellijk de hulpdiensten!
Informeer daarom ook even bij je werknemers of er allergische reacties (anafylaxie) gekend zijn. Een adrenalinepen, te verkrijgen op voorschrift, kan in dat geval het verschil maken tussen leven en dood. Het is dan interessant om naast de pen die hij/zij in principe ALTIJD bij zich heeft een tweede pen op de werkplaats te leggen. Bij een anafylactische reactie kan hij/zij deze zelf toedienen of kan een omstaander dat bij wijze van levensreddende handeling doen als het bewustzijn van de betrokkene al te laag is.
Je kan het de hulpdiensten makkelijker maken door de gratis app 112 te downloaden op je GSM. De app stuurt je positie naar de noodcentrale zodra je belt en stuurt daarna elke 30 seconden een update van je positie. De app kan zo een kostbare tijdswinst opleveren. Heb je de noodcentrales gebeld en reageer je daarna niet meer. Dan laten de noodcentrales je smartphone rinkelen zodat de hulpdiensten je makkelijker kunnen vinden en helpen.
Meer info vind je terug op de website van het Rode Kruis.
Melken is een fysiek zware job. Veel melkveehouders hebben schouderproblemen door de repetitieve handelingen in de melkstand.
Er bestaan verschillende ergonomische hulpmiddelen die het werk verlichten. Naast enkele eenvoudige maatregelen en aanpassingen in de werkmethode, kan het exoskelet een hulp zijn.
Tijdens de demonamiddag 'exoskelet in de melkstand’ kregen de melkveehouders de kans om 'aan den lijve' te ondervinden waar een schouder-exoskelet ondersteuning kan bieden tijdens het melken.
“Ongelofelijk hoeveel ondersteuning dit biedt. Mag ik het meenemen naar huis om vanavond mee te melken?”, getuigt een deelnemer.
Zelf eens een exoskelet uittesten? Of wens je meer informatie?
Dit project is een samenwerking tussen Inagro, Prevent Agri en IDEWE.
Het nieuwe KB Tijdelijke en Mobiele Bouwplaatsen (TMB) dat recent gepubliceerd werd, is ook van toepassing voor onze tuinaannemers en hun werknemers, maar alleen indien er gewerkt wordt op werven met meerdere aannemers (die ook niet-parken en tuinen kunnen zijn). Voorbeelden hiervan zijn werkzaamheden aan tuinen, terwijl men nog aan het (af-)bouwen is. Ook samenwerken met een grondwerker tijdens grote projecten valt onder TMB.
Nieuwsbrief Prevent Agri – februari 2023
Diisocyanaten zijn een noodzakelijk bestanddeel om de eigenschappen van Polyurethaan (PU)-lijmen, -kitten en -schuimen te maken. PU-producten hebben een ruime toepassing en zijn terug te vinden in schuimen, verven, inkten, kleefstoffen, deklagen, afdichtingsmiddelen en ga zo maar door. Het is belangrijk om contact met diisocyanaten zoveel mogelijk te vermijden, aangezien er na enige tijd hevige allergische reacties en ademhalingsproblemen kunnen optreden.
De aanwezigheid ervan staat steeds vermeld op het etiket van het product. Sinds 24 februari 2022 moet eveneens vermeld staan dat werken met dergelijke producten een opleiding vereist.
In de opleiding krijg je acties over het onder controle houden van de blootstelling aan diisocyanaten via de huid en de luchtwegen op de werkplek. Volg de online opleiding (30 minuten) en ontvang na een korte test een persoonlijk certificaat. De meeste leveranciers geven een kortingscode aan hun afnemers, waardoor de opleiding gratis kan gevolgd worden.Het PU-trainingsplatform is in alle EU-talen beschikbaar.
